W setną rocznicę wybuchu Powstania Wielkopolskiego, na cmentarzu komunalnym w Gorzowie, odsłonięto tablicę poświęconą uczestnikom zwycięskiego zrywu narodowościowego. Powstanie wybuchło 27 grudnia 1918 roku, w nadziei na odzyskanie ziem polskich spod zaboru pruskiego.
Tablicę, wykonaną i zrealizowaną na zlecenie Miasta odsłonięto w głównej alei cmentarza. Inicjatorką powstania pomnika jest Barbara Zwolińska – córka Powstańców Wielkopolskich pochowanych na gorzowskiej nekropolii na Cmentarzu Świętokrzyskim przy ul. Warszawskiej. To ona przez wiele miesięcy zabiegała o uczczenie pamięci Powstańców w Gorzowie, gdyż wielu z nich to pionierzy naszego miasta.
Tablicę odsłaniali razem prezydent Jacek Wójciki, wojewoda lubuski Władysław Dajczak, przewodniczący Rady Miasta Jan Kaczanowski oraz Barbara Zawolińska.
Tablica wzniesiona na podstawie uchwały nr LXXI/891/2018 Rady Miasta Gorzowa Wielkopolskiego z dnia 17.10.2018 r., a prace zostały zrealizowane na zlecenie Urzędu Miasta.
Powstanie Wielkopolskie to zwycięski zryw narodowościowy Polaków, mieszkańców Prowincji Poznańskiej przeciwko Rzeszy Niemieckiej, toczące się na przełomie lat 1918–1919. Polacy domagali się powrotu ziem zaboru pruskiego do Rzeczypospolitej, umacniającej swoją niepodległość.
Powstanie wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 w Poznaniu, w czasie wizyty powracającego do Polski Ignacego Jana Paderewskiego, który w drodze do Warszawy przybył 26 grudnia do Poznania, owacyjnie witany. 27 grudnia swoją paradę wojskową na Świętym Marcinie urządzili Niemcy – zrywano polskie i koalicyjne flagi, napadano na polskie instytucje – doszło do zamieszek, w wyniku których wywiązała się walka, podjęta następnie przez oddziały kierowane przez Polską Organizację Wojskową Zaboru Pruskiego.
Było to jedno z czterech, obok powstania wielkopolskiego 1806 roku, powstania sejneńskiego w 1919 roku i II powstania śląskiego w 1920 roku, zwycięskich powstań w dziejach Polski. Pierwsze z polskich powstań z tamtego okresu, które umożliwiło realizację wszystkich założonych celów.
Na gorzowskim cmentarzu parafii Świętego Krzyża, na stoku po prawej stronie głównej alei, w grudniu 1957 r. urządzono kwaterę grobów uczestników Powstania Wielkopolskiego.
Marta Liberkowska
Wydział Promocji i Informacji
Fot. Bartłomiej Nowosielski
